Het Ontbrekende Puzzelstukje: Van Angststoornis naar ADD en de Complexe Link met Vroeggeboorte

Gemiddelde leestijd: 5 minuten.

Ik kan je onmogelijk vertellen hoe vaak ik mezelf heb afgevraagd: "Wat is er toch mis met mij?" Deze vraag bleef me jarenlang achtervolgen, als een constante, krachtige echo in mijn hoofd. Gedreven door pure overlevingsdrang, deed ik zo veel mogelijk om de chaos in mijn hoofd en mijn 'tekortkomingen' te maskeren voor de buitenwereld, vooral door veel weg te lachen.

Toch konden anderen niet anders dan opmerken wat ik keer op keer niet voor elkaar kreeg: deadlines die werden gemist, afspraken die uit mijn hoofd verdwenen en die heftige interne strijd die me mentaal en fysiek compleet uitputte. De feedback was vernietigend: "Je moet gewoon beter je best doen of wat meer interesse tonen", "Je moet je niet zo aanstellen en gewoon doorzetten", of de absolute klassieker: "Je wilt gewoon niet, je bent gewoon lui."

Het zette me op een eindeloze zoektocht naar antwoorden. Ik ontving diagnoses die de kern misten: Angststoornis, Dysthyme stoornis (milde, langdurige depressie), en de vage term ‘Persoonlijkheidsstoornis N.A.O.’. De angststoornis en paniekaanvallen werden behandeld als de oorzaak, terwijl ze een secundair gevolg waren van de chronische overbelasting en het constante gevoel van tekortschieten.

1. Vroege Signalen en de Onstabiele Ontwikkelingscurve

Mijn verhaal begint bij mijn geboorte. Zoals ik al eerder vertel in mijn verhaal 'kwetsbare jeugd', ben ik met 31 weken spontaan geboren. Buiten die prematuriteit werden er, voor zover wij weten, geen gekke complicaties geconstateerd. Ik heb in de couveuse gelegen. Toen ik 5 was, wees een (psycho)motorisch onderzoek uit dat ik 'normaal' functioneerde en op sommige onderdelen zelfs 'beter' dan leeftijdsgenoten.

De afwijkende curve

Op dat moment zat ik in mijn 'hoge' curve van de ontwikkeling. Waar 'normaal' geboren kinderen een stabiele stijgende lijn in hun leercurve hebben, is bij ons als Vroeggeborenen het zenuwstelsel al meteen anders afgesteld. Hierdoor verkeren we standaard in een hogere staat van 'zijn' (de altijd-aan stresscurve). Onze ontwikkelingscurve is er eentje met hoge ups en diepe downs en plateaus. Omdat mijn ouders toen niet beter wisten, zochten ze er niets achter. Ik moest maar beter mijn best doen.

De schoolstrijd

Ik heb tot groep 6 altijd moeite gehad op school met meekomen, wat leidde tot veel onvoldoendes (5'en en 6'en) en een dreigende doorverwijzing naar speciaal onderwijs. Toen in groep 7 en 8 extra begeleiding, herhaling en meer tijd werden aangeboden, lukte het ineens wel! Ik kwam met 7’s, 8’s en 9’s thuis – 'how bizar!?' Mijn CITO bleek theorie-HAVO niveau, en ik ging naar VMBO-kader.

Op het VMBO en MBO nam de uitdaging pas echt toe, omdat de eisen aan de cognitieve en executieve functies stegen. Ik kon de vele theorie en lange schooldagen (met 2 uur reizen heen en 2 uur terug) niet bijbenen. Mijn executieve en cognitieve functies in mijn neurodiverse ADD-brein werden zo uitgedaagd dat ik van vier Mbo-opleidingen er maar één heb afgerond. Ik was altijd zo moe dat ik op mijn laatste opleiding wel eens in de klas heb geslapen.

Fysieke gevolgen van overbelasting

Tijdens deze schooltijd had ik ook bijna dagelijks zo ontzettend veel hoofdpijn dat ik bij een neuroloog ben geweest. Deze vermoedde eerst migraine, maar uiteindelijk bleek het ‘inspanningshoofdpijn’ te zijn. Hier kon helaas weinig tot niks aan gedaan worden.

2. De Lange Weg: Tussen Assertiviteit en Afwijzing (2010 - 2018)

Rond mijn zeventiende begonnen de angst- en paniekaanvallen en depressieve periodes. Ik kreeg therapie waar initieel een rechter linker hemisfeer dysfunctie en een angst/paniekstoornis uitkwam. Omdat de kennis er niet was, werd hier niet verder op ingediept. Ik heb jarenlang psychologen gesproken en was vooral bezig met het verminderen van de angstklachten, wat nooit lukte.

Het gemiste signaal

Tussen 2010 en 2014 kreeg ik de suggestie om ADD op te zoeken. Via de site Levente ging een wereld voor mij open. Ik herkende mij in zeker 80% van de informatie. Een psychiater vond testen echter niet nodig en opperde dat ik maar wat meer assertiviteit moest krijgen. Ik heb 2 (!) assertiviteitstrainingen gevolgd, maar de angst/paniek klachten gingen er niet van weg.

Eind 2015 ben ik opnieuw in therapie gegaan. Een diagnostisch onderzoek wees toen uit dat ik waarschijnlijk een gegeneraliseerde angststoornis, dysthyme stoornis en persoonlijkheidsstoornis N.A.O. had. Hoewel tragere informatieverwerking en problemen met de executieve functies werden benoemd, werd hier niet naar gekeken. De conclusie was dat ik maar opgenomen moest worden in een psychocentrum want 'als ik dat niet ging doen... dan wisten ze het ook niet meer...'

Opname en onbegrip

In 2016 liet ik mij opnemen. Ik werd (achteraf) in de verkeerde clustergroep geplaatst en voelde me daar totaal niet gehoord en begrepen. Mijn verzoek om een onderzoek naar ADD werd afgewezen: "Jij hebt toch helemaal geen ADHD, je kunt toch gewoon stil zitten en rustig blijven?" Het feit dat ik 9 weken te vroeg geboren was, werd weggewuifd: "Daar kun je nu bijna geen last meer van hebben." Ik kapte de behandeling af na zes maanden, met als enige 'winst' dat ik mijn problemen nog beter kon verbergen of maskeren.

3. Het Moment Dat Alles Klikte (2018)

Toen ik midden 2017 bij een instantie voor begeleid wonen terecht kwam, merkten zij ook dat er 'iets' anders was. Ik heb de hypothese over ADD aangekaart. Via hen kwam ik terecht bij het Radboud UMC in Nijmegen, waar ik een onderzoek aanvroeg. En jahoor... daar was de diagnose ADD.

De 'fouten' die ik steeds maakte, bleken niets anders dan de duidelijke symptomen van ADD:

• Inertie en Uitstelgedrag: Het onvermogen om te starten, de inertie, werd onterecht gezien als luiheid.

• Chaotisch Werkgeheugen: Informatie verdween alsof mijn werkgeheugen een lek had.

• Emotionele Overbelasting door RSD: De overgevoeligheid voor kritiek, Rejection Sensitive Dysphoria (RSD), veroorzaakte de emotionele dysregulatie en de eerdere angststoornis.

Het besef dat dit alles neurologisch was, gaf me een enorme opluchting.

4. De Complexe Overlap: De Kettingreactie

De essentie van mijn jarenlange strijd ligt in de overlap en wederzijdse versterking van deze factoren. Mijn complexe situatie is te begrijpen als een kettingreactie:

1. Vroeggeboorte (De Basis): Dit creëert de aanleg voor de chronische beperkingen en zorgt voor een overprikkeld zenuwstelsel ('altijd-aan stresscurve').

2. Neurodiversiteit (De Kern): De vroeggeboorte heeft bijgedragen aan de zwakke executieve functies (ADD-kenmerken).

3. Energetische Uitputting & Pijn: Het constante compenseren voor deze zwakke functies vreet energie, wat leidde tot de inspanningshoofdpijn en de fysieke/mentale uitputting die de klachten van de chronische beperking verergert.

4. Versterking door RSD: Het falen door de zwakke executieve functies triggert de RSD. De extreme emotionele reactie hiervan leidt direct tot de angststoornis en paniekaanvallen.

Kortom: De vroeggeboorte legt de basis, de ADD zorgt voor het falen, en de RSD zorgt voor de extreme, slopende emotionele reactie op dat falen. Dit alles resulteert in een chronische staat van overbelasting.

5. De Definitieve Link: Vroeggeboorte als Oorsprong

Toen ik de ADD-diagnose kreeg, was de rest van het verhaal nog onbekend. Nooit werd er door de professionals écht gekeken naar de gevolgen van mijn vroeggeboorte. Dit heb ik uiteindelijk zelf moeten uitzoeken en ondervinden.

De definitieve wending kwam pas jaren later, toen ik stuitte op een artikel over de levenslange impact van vroeggeboorte. Alles bleek mogelijk te herleiden tot het feit dat ik 9 weken te vroeg ben geboren.

Hier ligt de kern: ADD is niet mijn enige 'beperking'. Bij mij draait het juist om de complexe samenhang van álle factoren: neurodiversiteit, de chronische beperkingen en de mentale én fysieke gevolgen van mijn vroeggeboorte. Alles is met elkaar verweven en onlosmakelijk verbonden.

Door dit alles te begrijpen, kon ik eindelijk stoppen met mezelf constant neer te halen. In plaats daarvan begon ik mijn energie te steken in het opbouwen van een leven dat echt bij mij past. En dat is precies waar Purpose 31 om draait: je eigen verhaal leren begrijpen en daaruit kracht putten om jezelf verder te ontwikkelen en te groeien. Dat is de essentie van mijn reis.

Wil je meer lezen over neurodiversiteit? Neem dan een kijkje op de pagina 'Informatie en Kennis' > 'Neurodiversiteit'.